6 Şubat ve 20 Şubat 2023 depremlerinde Antakya’nın kentsel mekanının yaklaşık olarak %85’i yıkıldı ya da hasar gördü. Yerel halkın önemli bir bölümü hayatını kaybetti, başka kentlere göç etti ya da hayatını 6 Şubat öncesi ha- yatına hiç benzemeyen koşullarda sürdürme mücadelesi vermeye başladı. Depremden sonra geçen altı ayı aşkın sürede 6 Şubat depremlerinin ağırlıklı olarak Antakya üzerinden konuşulması; yıkımın boyutu, kültürel mirasın al- dığı hasar, doğal alanların deprem öncesi ve sonrası durumu, su varlığının yakın tarihte geçirdiği değişim gibi farklı nedenlerden kaynaklanıyor. Son dönemde Antakya’ya odaklanan çalışmalar gösteriyor ki, depremin Antakya’da her yönüyle bir afet olarak yaşanmasında şaşırtıcı bir durum yok. İnsanla doğa arasındaki mesafe seneler içinde giderek açılırken; doğal su öğeleri kurutuluyor, üzerinde yapılar inşa ediliyor, zeytinlikler ve “nerdeyse güneşin görünmesini engelleyen sıklıkta ağaçlar” yüksek katlı yapılara, Daphne’nin şelaleleri kuruyarak kentin parçalarına dönüşüyor. “Deprem afete dönüşürken, Antakya’da ‘’fail’i aramak” panelinde Amik Gölü, Asi Nehri ve Zeytinlikler üzerinden insanın failliğini sorgulayacağız.
Karbon fosillerin yarattığı ışıltı, başlarda türümüze ayartıcı bir masal gibi gelmiş olmalı. Oysa bugün, giderek yayı- lan bu parıltının, gezegenimizin geçirmekte olduğu ateşli bir hastalığa işaret etmiş olabileceğini görüyoruz. İlerle- me, büyüme ve gelişmeye dair bir anlatı yerkabuğumuzun üstünde bambaşka bir kabuk daha oluşmasına yol açtı. Bu kabuk betondan, petrol türevi maddelerden, geri dönüşümsüz atıklardan, ısı ve ışık tabakalarından oluşuyor. Hassas ekosistemimizi yok oluşun eşiğine getiren şey, gözlerini sınırsızlığa dikmiş ayartıcı bir anlatıysa eğer; yuva-mız olan gezegenimize dair bambaşka ve daha ayartıcı bir anlatı ekosistemimizi neden kurtaramasın? Bu anlatıyı nerelerden nasıl bulup çıkarabilir ya da nasıl inşa edebiliriz? Bubuluşmada,sinema,edebiyat,bilim,ekolojiveişdünyasıgibifarklıdisiplinlerdenkonuk,lakrendilerinehas perspektifleriyle gezegenimizin mevcut gidişatını sorgulayacak ve içinde bulunduğumuz iklim krizine eşlik eden umutsuzluk halinin aralanabilmesi için yeni bakış açıları geliştirmeye çalışacaklardır.
‘Filmleri Beraber Düşünme’ pratiğinde katılımcılar, ritmini festival filmlerinde bulan kolektif bir zihin dansına da- vetlidir. Bu atölyede, 10.BIFED festival seçkisinde yer alan ve almayan filmlere değinilecek, ekolojik sorunları temel alan filmlerde gözlemlenen ortak eğilimler konu edilecektir. Biçimsel ve tematik ortak eğilimleri belirleyen eğitsel, epistemolojik, sosyolojik unsurlar hakkında fikir yürütülecek, filmler arası örüntüler ve sebepleri üzerine düşünü- lecektir. Ekolojik kriz bir süredir açıkça deneyimlenmekte, krizin yarattığı kaygılar için ifade yolları aranmakta, bu arayış tüm sanatsal ve kültürel ifade araçları gibi sinematik karşılıklar da bulmaktadır. Ekolojik kriz, tohumdan top- rağa, havadan suya, üretim biçiminden toplumlara, madenden sofralara birbiriyle daima ilintili tarihsel, ekonomik, politik veçhelere sahiptir. Bununla birlikte birbirinden ayrışan coğrafi, kültürel, biyolojik, kimyasal vb. veçhelerle bilimsel çok çeşitli yaklaşım, yöntem ve araçlardan bahsedilebilir. Bu anlamda derinleşen ekolojik krize ait sorun ve kaygıları yansıtan ifade biçimleri filmler üzerinden tartışılacak, özellikle belgesel filmin söylemini belirleyen örüntüler değerlendirilecektir. Uluslararası festivalleri dolaşan kaygıların ortaklığından yola çıkılarak, sinema, belgesel ve sinematik dil bağlamında kaygıları dile getiren ifade biçimlerinin zenginliği/yoksulluğu; ekoloji çalış- malarının ifade biçimlerine katkısı ve standardizasyon alanı tartışmaya açılacaktır. Birden çok filme işaret edilecek olan bu atölyede, film isimleri önceden ilan edilmeyecektir.
Bozcaada’nın kıyıları ve Kuzey Ege adalarının baḡlantılbıölgeleri Türk denizlerindeki en önemli deniz habitatla- rından biri olarak temsil edilmektedir. Nesli tükenmekte olan resif oluşturan mercan Cladocora caespitosa, bazı deniz hıyarları ve süngerler deniz ekosisteminde benzersiz bir ekoloji oluşturmaktadır. Bu önemli özelliğe rağmen, sürdürülebilir ve sağlıklı deniz yaşamı için bölgedeki aşırı avlanma faaliyetlerinin riskli durumu yeniden değerlen- dirilmelidir.
Antakya’nın Yüzleri video serisi, 6 ve 20 şubat depremleri sonrasında Antakya’nın somut olmayan kültürel mirasının yüzleştiği tehditlerin altını çizmek, bu mirası sürdüren yerel kültür aktörlerinin Antakya’nın yeniden inşasına katıl- malarına destek olmak amacıyla üretildi.
Kültürel mirasın ayakta kalabilmesi için yeniden inşa sürecinin “ yaşayan mirasın” taleplerine duyarlı olması ge- rektiğini savunan video serisi, Antakyalılara, yeniden inşadan sonra görmek istedikleri Antakya’yı soruyor…
Gösterilecek videolar:
Soteria Kadın Kooperatifi: Badiye Galioğlu
Defne Apollon’un Gözyaşları: Tansel Doğruel Vakıflı Kadın Kooperatifi: Kuhar Kartun, Lora Çapar Hümeyni Usta: İsa Kart
Defne Apollon İpekçilik: Emel Duman
Yapım: Postane Production
Proje Koordinatörü : Nesime Karateke
Teknik Ekip : Ahmet Mansuroğlu, Berkan Aktepe, Tolga Eskiocak, Nesime Karateke, Mehmet Gürü Avcu, Uğur Nur
Grafik tasarım ve İllüstrasyon : Ezgi Aysever Altyazı: Aslı Ildır
Ayşegül Selenga Taşkent ve Delizia Flaccavento’nun Almanya Weimar’daki Bauhaus Üniversitesi Bahar Okulu ve Yaz Okulu’nda yaratıcı film yapımı atölyeleri sırasında üretilen dört kısa belgeselden oluşan bir seçki. Videolar, hafızayı, mekanları ve yüzleri, ayrıcalıḡıayda onun yokluḡunuaynsıtıyor.
Film: Kentsel Hatlar Yönetmen: Valeriia Belskaia Uzunluk: 8’30”
Film: Weimar, Steffi, Edwin ve Emma
Yönetmenler: Darina Bolgova, Louise Van Der Hauwaert, Axelle Van Gansewinkel Uzunluk: 14’45”
Film: Buchenwald 23
Yönetmenler: Katerina Rothberg, Vilelmini Andrioti, Maria Radigalles Uzunluk: 8’55”
Film: …. çünkü bir kadınsın
Yönetmenler: Ceylan Dișbudak, Saliha Bulgan, Merve Çetin, Paria Sajajid Uzunluk: 8’
Zeytinin anavatanı Anadoludur.
Anadolu’daki bu tarihsel oluşumu günümüz insanlığına da yansıtacak ve zeytinin hem barış hem de sağlık dağıtan özelliği ile bu topraklardaki potansiyelini insanlığa sunmak hem de bu topraklarda yaşayanların refahını artırmak gibi çok yönlü nedenlerle ANADOLUYU ZEYTİN ÜLKESİ YAPMALIYIZ.
12 milyon hektar zeytin dikilebilir boş alanımız var.
Bu alanlara zeytin dikersek 3,6 milyar zeytin ağacına sahip oluruz. Dünya zeytin ağaç sayısı 1,2 milyardır. Bu yak- laşımla 50-60 milyar dolar gibi bir katma değer üreten 6 milyon civarı insana istihdam yaratan bir ülke olabiliriz. Dünya nüfusunun 2050 yılında 10 milyarı aşacağı, gelecek dünyadan gıda ve su en önemli sorun olacağı da düşünül- düğünde oldukça heyecan veren bir proje olarak görünüyor.
Türkiye eğitim sorunlarıyla gençliğini ciddi olarak yaralayan bir ülke. Sürekli değişen müfredat, taşımalı okullar, köylerde hala eksikliği çekilen öğretmenler ve okul binaları ve bir yandan da çürümeye terk edilmiş binlerce okul; yalnız bırakılmış köy öğretmenleri KODA kurucusu Mine Ekinci ve WHR kurucusu Ayten Zara bilgilerini ve tüm güçlerini bu konuya adamış iki önemli isim. Onlardan öğreneceğimiz çok şey var.
İstanbul’u merkezine alarak Türkiye’nin birçok kentinde feminist mücadele yürüten kadın örgütleri, savunuculuk ve direniş deneyimlerini altı kısa belgeselde anlattı. Videolar kadınlar sokaktaki mücadelesine odaklanırken, sadece toplumsal mücadeleye değil kendi kişisel deneyimlerine de izleyiciyi ortak ediyor. Direnişlerin kazanımla da sonuçlanabileceğini gösterme çabasında olan videolar, bir güçlenme hikayesi olarak da okunabilir.
Yönetmen: Evrim Kepenek Video
Künyesi: Özgür Cihan Uçar-Yasin Serindere
BIFED REEF ile ișbirliği yapıyor:
REEF programı (45’), festivalin farklı edisyonlarından Kırsal yaşam, Dayanışma, Atık yönetimi ve Dönüşümler te- maları altında REEF kısa filmlerine bir bakış sunuyor. Gençler tarafından yapılan bu kısa filmler, toprakla olan der- in bağlarını ve karșılaștıkları zorlukları vurgulayarak Lübnan’daki kırsal toplumların hayatlarına samimi bir bakıș sunuyor.
REEF festivali hakkında:
Eylül 2019’da, Çevre ve Filmler için Kırsal Bulușmalar (REEF) Lübnan’ın en yoksun ve yeterince temsil edilmemiș bölgesi olan, 400 000 kișinin kültür ve sinemaya hiçbir erișiminin olmadığı Akkar’da gerçeklești. REEF festivali, film gösterimleri, yaratıcı atölyeler, doğa etkinlikleri ve konferanslar aracılığıyla, acil çevre sorunları konusunda farkın- dalık yaratmayı ve Lübnan’ın ve bu bölgenin kırsal kültürünün çeșitliliğini vurgulamayı amaçlıyor. 2019’dan bu yana, toplumun karșılaștığı sosyal ve çevresel zorluklara dikkat çekmesine yardımcı olmak için, sinemanın, kültürün, ve yerel kolektif eylemin gücünden yararlanan bir dizi etkinlik düzenlendi. 5 edisyon ardından, REEF’in toplumda derin etkiler bıraktığını ve Lübnan’ın diḡer kırsal bölgelerine de yayıldıḡını gururla söyleyebiliriz.
2019 – Samra – Firas Abdallah – 6’
Film, çiftçiliği ve toprakta çalıșmayı çok seven, “Al Areeda” köyünden, “Hasna” isimli bir çiftçinin portresi. Hasna’nın ineği ile özel bir ilișkisi var. “Samra” hayatının merkezi haline gelir.
2022 – Gökyüzünün Kökleri – Raed Chami, Rami Chahine, Dima Mabsout, Farah F. Naboulsi & Mauricio Yazbeck – 7’ Joanna ve Raed, Chami ailesinin topraklarını modern tarım yöntemlerinden uzaklaștırarak, temel ilkeleri dünya ile bağlantı kuracak șekilde çeșitli yöntemler kullanarak dönüștürmeyi seçiyorlar. Lassa, Kesrouane’ın güzel toprakla- rında çekildi. Bu anlatımlar, aile tarafından işletilen bu çiftliğin başlangıcından bugün karşılaştığı zorluklara kadar hikayesini anlatıyor.
2021 – Yağında Pișir – Hanadi El Sheikh – 7:33 dk
Hana bir laboratuvar teknisyeni, sanat öğretmeni, așçı, anne, büyükanne, ve çiftçidir. İlgi çekici bir kişiliği ve bah- settiği gibi geri dönüşüm ve “doğal” yaşama konusunda organik bir sezgisi vardır. Torunları Rayan ve Nour, doğa ve çevreye tutkulu bir șekilde büyüyen iki genç oğlan; köylerinden ve çevre köylerden plastik, teneke ve yağ toplamak için “Dawerha” adında bir girişim başlattılar.
2023 – Zaatara – Adeeb Farhat – 10’
Pazartesi, 3 Ekim 2022’de Ziad Abi Chaker’in geri dönüșüm fabrikası yandı, tek hayatta kalan kekik bitkisi “Zaatara” idi – alevler içinde bir direniș ve umut hikayesi.
2022 – Nohye Al Ard – Hiba Yassin ve Rana Moussa – 15:02 dk
Bu film, Lübnan’daki ilk topluluk bahçesinin doğuşunu ve bu ortak alanda çiftçilik yapan ve onunla ilgilenen toplu- lukların günlük yaşamını anlatıyor. Bu topluluğun farklı üyelerinin toprak ve kentsel tarımla olan kişisel ilişkilerini inceliyor. Filmde ayrıca şehirlerde bu tür kolektif alanların önemi, doğayı ve tarımı bir kamu hakkı olarak korumanın aciliyeti ve kent sakinlerine olan ihtiyaç tartışılıyor.